«Δεν πωλείται το Ζάππειο»

               Το ΔΣ της  Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδος συνεδρίασε εκτάκτως την Δευτέρα 8-12-2025 με θέμα: ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΑ ΚΛΗΡΟΔΟΤΗΜΑΤΑ, τοποθέτηση στο σχέδιο νόμου «Πλαίσιο για κοινωφελείς περιουσίες, ιδρύματα, σχολάζουσες κληρονομίες και δωρεές προς το Δημόσιο – Παρεμβάσεις σε Κώδικες Φορολογίας Εισοδήματος, Περιουσίας και Φ.Π.Α.- Σύσταση, αποστολή και αρμοδιότητες του Νομικού Προσώπου Ιδιωτικού Δικαίου με την επωνυμία «ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΟΛΥΜΠΙΩΝ ΚΑΙ ΖΑΠΠΕΙΟΥ ΚΛΗΡΟΔΟΤΗΜΑΤΟΣ».

Στην συνεδρίαση συμμετείχαν (με ανοιχτή πρόσκληση σε όλους τους Ηπειρώτες) Βουλευτές, Δήμαρχοι, και κυρίως εκπρόσωποι δεκάδων φορέων της Ηπειρωτικής αποδημίας. Μηνύματα συμπαράσταση άρχισαν να καταφθάνουν από φορείς της αποδημίας και της Ηπείρου.

Η πλούσια συζήτηση μελών του ΔΣ και με τη συμμετοχή των καλεσμένων, κατέληξε ομόφωνα σε απόφαση του ΔΣ.

Το ψήφισμα

Η Πανηπειρωτική Συνομοσπονδία εκφράζει «εντονότατη αντίθεση» στο περιεχόμενο του υπό διαβούλευση νομοσχεδίου, υποστηρίζοντας πως η επίκληση της «βούλησης του διαθέτη» λειτουργεί ως «συσκότιση του πραγματικού σκοπού», ο οποίος –σύμφωνα με το ψήφισμα– είναι η ουσιαστική ιδιωτικοποίηση της περιουσίας των κληροδοτημάτων υπέρ επιχειρηματικών ομίλων.

Αντίθεση για το Ζάππειο

Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στο Ζάππειο, το οποίο –με βάση τις νέες ρυθμίσεις– μετατρέπεται από ΝΠΔΔ σε ΝΠΙΔ. Η ΠΣΕ επισημαίνει ότι ανάλογες απόπειρες είχαν γίνει και στο παρελθόν, αλλά αποτράπηκαν ύστερα από κινητοποίηση της ηπειρωτικής αποδημίας.

Το ψήφισμα θυμίζει επίσης την αντίθεση της Συνομοσπονδίας στον νόμο 4182/2013, με τον οποίο –όπως αναφέρει– επιχειρήθηκε η παραβίαση της συνταγματικής μέριμνας για την προστασία της βούλησης των ευεργετών και για τον δημόσιο χαρακτήρα των κοινωφελών περιουσιών.

«Αντισυνταγματική αλλαγή της βούλησης των ευεργετών»

Η ΠΣΕ κάνει λόγο για «νέα προσπάθεια ανοιχτής και αντισυνταγματικής αλλαγής» της βούλησης των μεγάλων και μικρών ευεργετών της Ηπείρου, που άφησαν την περιουσία τους «για όφελος του κοινωνικού συνόλου και ιδιαίτερα των πιο αδύναμων».

Παράλληλα, διαμαρτύρεται για το γεγονός ότι η κυβερνητική πλειοψηφία –όπως σημειώνεται– δεν έκανε δεκτή την πρόταση κομμάτων να κληθεί εκπρόσωπος της ΠΣΕ στη συνεδρίαση της αρμόδιας επιτροπής της Βουλής.

Κάλεσμα προς τους Ηπειρώτες βουλευτές

Το Διοικητικό Συμβούλιο της Συνομοσπονδίας καλεί τους Ηπειρώτες βουλευτές «να τιμήσουν την καταγωγή τους» και να καταψηφίσουν το νομοσχέδιο, ζητώντας μάλιστα να γίνει ονομαστική ψηφοφορία.

Η ΠΣΕ προαναγγέλλει ότι θα χρησιμοποιήσει «κάθε ένδικο μέσο, στην ελληνική και ευρωπαϊκή δικαιοσύνη», ενώ θα ενημερώσει την ηπειρωτική αποδημία και όλους τους σχετικούς φορείς.

«Κάτω τα χέρια από το Ζάππειο» – Κάλεσμα στην Πίτα του Ηπειρώτη 2026

Το ψήφισμα καταλήγει με το σύνθημα «Κάτω τα χέρια από το Ζάππειο. Δεν πωλείται, δεν ιδιωτικοποιείται. Οι Ηπειρώτες επαγρυπνούμε!»

Παράλληλα, η ΠΣΕ καλεί τους Ηπειρώτες και τους φίλους της Ηπείρου στη μεγάλη γιορτή «Πίτα του Ηπειρώτη 2026», η οποία θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 1η Φεβρουαρίου 2026 μπροστά στο Ζάππειο.

Όπως σημειώνεται, «ο μεγάλος χορός θα αγκαλιάσει το μέγαρο», συμβολίζοντας τη διασφάλιση του δημόσιου χαρακτήρα των κληροδοτημάτων και της βούλησης των ευεργετών.

Ι. Τσίμαρης: Το Ζάππειο ανήκει στο Έθνος, όχι σε ιδιώτες ή κυβερνήσεις

Την κατηγορηματική αντίθεσή του εξέφρασε ο Βουλευτής Ιωαννίνων του ΠΑΣΟΚ, κ. Ιωάννης Τσίμαρης, κατά τη συζήτηση στην Ολομέλεια του νομοσχεδίου του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, το οποίο –μεταξύ άλλων– προβλέπει τη μετατροπή του Ζαππείου Μεγάρου από Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου σε Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου. Όπως τόνισε, η προτεινόμενη ρύθμιση δεν αποτελεί απλή τεχνική αναδιάρθρωση, αλλά «βαθιά θεσμική μεταβολή» που αγγίζει τον πυρήνα της συνταγματικής προστασίας των κοινωφελών περιουσιών και της βούλησης των Εθνικών Ευεργετών.

Ο κ. Τσίμαρης υπογράμμισε ότι το άρθρο 109 του Συντάγματος απαγορεύει οποιαδήποτε μεταβολή στη διοίκηση κοινωφελών περιουσιών χωρίς προηγούμενη δικαστική κρίση περί αδυναμίας υλοποίησης του σκοπού του διαθέτη. Επισήμανε ότι τέτοια απόφαση δεν υπάρχει, γεγονός που καθιστά την κυβερνητική πρωτοβουλία αντίθετη με τη συνταγματική τάξη. Στο ίδιο πλαίσιο υπενθύμισε τη δεσμευτική Απόφαση 55/2020 του Αρείου Πάγου, η οποία αφορά άμεσα το Ζάππειο και ορίζει ότι δεν επιτρέπονται αλλαγές στον σκοπό, τη διοίκηση ή τη διαχείριση κοινωφελούς περιουσίας χωρίς προηγούμενη δικαστική κρίση. «Η Βουλή δεν μπορεί να νομοθετεί ενάντια στην ανώτατη δικαιοσύνη», σημείωσε χαρακτηριστικά.

Αναφερόμενος στα οικονομικά δεδομένα του Ζαππείου, ο Βουλευτής ανέδειξε ότι αποτελεί έναν πλήρως λειτουργικό και οικονομικά υγιή φορέα, με ετήσια έσοδα περίπου 2 εκατομμύρια ευρώ, έξοδα 1,5 εκατομμύριο και συνολικές καταβολές άνω των 6 εκατομμυρίων ευρώ σε φόρους την τελευταία δεκαετία, χωρίς καμία κρατική επιχορήγηση. «Το Ζάππειο δεν είναι προβληματικό· είναι υγιές και αυτοδύναμο. Ποια ανάγκη δικαιολογεί την ιδιωτικοποίησή του;» διερωτήθηκε.

Ο κ. Τσίμαρης προειδοποίησε ότι η μετατροπή του Ζαππείου σε ΝΠΙΔ θα αποδυναμώσει τους μηχανισμούς διαφάνειας και δημόσιου ελέγχου, αφαιρώντας την εποπτεία του Ελεγκτικού Συνεδρίου και περιορίζοντας τις ασφαλιστικές δικλείδες του δημόσιου λογιστικού.

Κλείνοντας, ο Βουλευτής Ιωαννίνων κάλεσε την Εθνική Αντιπροσωπεία να καταψηφίσει τις διατάξεις που μετατρέπουν το Ζάππειο σε ΝΠΙΔ. «Το Ζάππειο δεν ανήκει σε καμία κυβέρνηση και σε κανέναν ιδιώτη. Ανήκει στο Έθνος, στη συλλογική μνήμη και στους πολίτες. Είναι εθνικό σύμβολο και έτσι πρέπει να παραμείνει». Τόνισε τέλος την ανάγκη υπεράσπισης του Συντάγματος, της νομιμότητας, της βούλησης των Ηπειρωτών Ευεργετών και της δημόσιας περιουσίας, χαρακτηρίζοντας τη σχεδιαζόμενη μεταβολή «θεσμικά επικίνδυνη και ιστορικά άστοχη».

Γεροβασίλη: «Ιδιωτικοποίηση της ιστορίας» το νομοσχέδιο για τα κληροδοτήματα

Σφοδρή κριτική στο νομοσχέδιο για τις κοινωφελείς περιουσίες, τα ιδρύματα και τα κληροδοτήματα άσκησε η Δ’ Αντιπρόεδρος της Βουλής και βουλευτής Άρτας του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ, Όλγα Γεροβασίλη, κατά τη συζήτησή του στη Βουλή στις 9 Δεκεμβρίου 2025.

Η κ. Γεροβασίλη χαρακτήρισε το νομοσχέδιο «όχι εκσυγχρονισμό, αλλά ιδιωτικοποίηση της ιστορίας», υποστηρίζοντας ότι αλλοιώνει τη βούληση των ευεργετών και ανοίγει τον δρόμο για real estate αξιοποίηση περιουσιών που προορίζονταν για κοινωφελείς σκοπούς.

Θετικά σημεία και σοβαρά κενά

Όπως ανέφερε, θετικά βήματα αποτελούν:

• το ενιαίο ηλεκτρονικό μητρώο κοινωφελών περιουσιών,
• η πλατφόρμα για τις σχολάζουσες κληρονομιές,
• οι ταχύτερες διαδικασίες αναγνώρισης κληρονομικών δικαιωμάτων του Δημοσίου.

Ωστόσο, επεσήμανε ότι στο κρίσιμο ζήτημα της αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας «το νομοσχέδιο σιωπά», καθώς παραπέμπει τις ρυθμίσεις για εκποιήσεις και μισθώσεις σε μελλοντικές υπουργικές αποφάσεις, χωρίς θεσμικές εγγυήσεις και κοινοβουλευτικό έλεγχο.

Αντιδράσεις για το καθεστώς του Ζαππείου

Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στο Ζάππειο, καταγγέλλοντας τη μετατροπή της Επιτροπής Ολυμπίων και Ζαππείου Κληροδοτήματος από Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου σε Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου.

Όπως ανέφερε, η αλλαγή αυτή έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από την Πανηπειρωτική Συνομοσπονδία Ελλάδας, αδελφότητες, φορείς και την τοπική αυτοδιοίκηση, οι οποίοι κάνουν λόγο για αιφνιδιασμό και εξετάζουν δικαστικές προσφυγές. Παράλληλα, υπενθύμισε ότι στο παρελθόν τόσο το Εφετείο όσο και ο Άρειος Πάγος είχαν αποτρέψει απόπειρες αλλοίωσης του σκοπού του κληροδοτήματος.

Ζήτημα βιωσιμότητας και φορολογικών απαλλαγών

Η κ. Γεροβασίλη έθεσε επίσης θέμα βιωσιμότητας του νέου σχήματος, σημειώνοντας ότι τα αποθεματικά του Ζαππείου ανέρχονται μόλις στα 3,5 εκατ. ευρώ, ενώ προβλέπεται αύξηση θέσεων και κόστους λειτουργίας, χωρίς σχετική μελέτη.

Παράλληλα, ζήτησε πρόσθετες εγγυήσεις για τις φορολογικές απαλλαγές σε δωρεές, ώστε να μη μετατραπούν σε εργαλείο φοροαποφυγής ή «ξεπλύματος», ενώ άσκησε κριτική και στην υποβάθμιση του ρόλου των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων.

Κλείνοντας, η βουλευτής τόνισε ότι «η βούληση των ευεργετών είναι συνταγματική επιταγή» και υπογράμμισε πως «τίποτα δεν τελειώνει με το παρόν νομοσχέδιο», δηλώνοντας τη στήριξή της στον αγώνα των φορέων της Ηπείρου για την αποτροπή του.