ΑΣΤΙΚΟ ΑΛΣΥΛΛΙΟ – ΚΑΣΤΡΟ – ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΟΛΗΣ: Μια συνολική πρόταση

Του Αλέξανδρου Λ. Τζίμα, Ιατρού

Ήταν Κυριακή πρωί, όταν με ένα φίλο ανηφορίσαμε προς το ενετικό κάστρο της πόλης μας, παίρνοντας τον πρόσφατα διανοιγμένο δρόμο από το χώρο της λαϊκής. Ο περίπατος μας αρχικά ακολούθησε το περίγραμμα των εξωτερικών τειχών του κάστρου και στη συνέχεια εισήλθαμε και εξερευνήσαμε το εσωτερικό του, καταλήγοντας στο υψηλότερο σημείο, την ακρόπολη του.
Οι εντυπώσεις μας ήταν πολλές, οι σκέψεις περισσότερες. Αντικρίζαμε το παρελθόν, αλλά ατενίζαμε το μέλλον! Αυτό που ξεπρόβαλε στα μάτια μας, υπερβαίνει κατά πολύ τις συνηθισμένες επεμβάσεις-αναπλάσεις που έχουν προηγηθεί στην πόλη μας. Αξίζουν συγχαρητήρια σε όσους συνέβαλαν από το Δήμο μας και στον Δήμαρχο μας.
Για πρώτη φορά αντιλαμβάνεται κάποιος το συγκρότημα αυτό στην ολότητα του, το σημαντικό του μέγεθος, τη μεγάλη εσωτερική αλάνα, που ως ήπια επικλινές πεδίο μπορεί να συγκριθεί και να χρησιμοποιηθεί μελλοντικά όπως ο αντίστοιχος χώρος στο κάστρο των Ιωαννίνων.
Για πρώτη φορά η αξιοποίηση κάποιου φυσικού χώρου – με δεδομένη την χρήση του για περίπατο, άθληση, φυσιολατρία και αναψυχή, συμπίπτει με ιστορική, αρχαιολογική, αισθητική και πολιτιστική (ελπίζουμε) ατζέντα.
Η μνημειακή του διάσταση, η φυσική του ομορφιά και η χωροθέτηση του, επιτρέπουν και προκαλούν την διεξαγωγή ποικίλων ενδιαφερόντων και δράσεων. Ακόμα και ένας απλός περίπατος στη σκιά των τειχών, με την συνοδεία της μυρωδιάς των πεύκων και της θέας του κόλπου αποτελεί ξεχωριστή εμπειρία.
Πέρα από την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής, σημαντική θα είναι συνεισφορά του εγχειρήματος αυτού στην σφυρηλάτηση της ταυτότητας των δημοτών αυτής της πόλης, στην δημιουργία κοινού αισθήματος περί καταγωγής, κληρονομιάς, αλλά και μέλλοντος. Θα μας κάνει περήφανους που κατοικούμε εδώ. Θα μοιραστούμε, βιωματικά πλέον, ένα κοινό μύθο, μια ιστορία, μια εικόνα.
Όμως, για να εκμεταλλευτούμε πλήρως τις παραπάνω δυνατότητες που μας προσφέρονται και να βαθύνουμε το αποτύπωμα τους, απαιτείται η ίδρυση ιστορικού μουσείου/αρχείου της πόλη μας. Απλά … ήρθε η ώρα του!
Η παρουσία του θα ολοκλήρωνε το παραπάνω εγχείρημα ως προς την κατεύθυνση τόσο της παρουσίασης και συνειδητοποίησης μιας πλήρους εικόνας για την γέννηση και την εξέλιξη της πόλης μας, όσο και της συγκέντρωσης και διάσωσης του σχετικού υλικού και των τεκμηρίων. Θα ενίσχυε τον εκπαιδευτικό του ρόλο και τη συμβολή του στην πνευματική και αισθητική καλλιέργεια των δημοτών.
Και πού θα ήταν η ιδανική του στέγαση; Η απάντηση είναι δεδομένη και τόσο προφανής που μας διαφεύγει. Μα, στο χώρο του σημερινού Δασαρχείου.
Η μετατροπή του σε μουσείο/εκθεσιακό χώρο/αρχείο θα ικανοποιούσε με τον ιδανικότερο τρόπο την πάγια αυτή ανάγκη του Δήμου μας. Αποτελεί μια επιλογή μακρόπνοου σχεδιασμού και βιωσιμότητας καθώς οι συνέργειες που προκύπτουν είναι πρόδηλες και πολλαπλές.
Το κτήριο αυτό είναι ήδη ενσωματωμένο στον προαναφερόμενο χώρο, συνομιλεί, γειτονεύοντας οπτικά με το κάστρο, και έχει τα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά που απαιτούνται για να εκπληρώσει αυτό το ρόλο. Κατατάσσεται στα ελάχιστα αρχιτεκτονικά ορόσημα της πόλης μας και ήδη, η σημασία του για μας είναι σημαντικότερη ως τέτοιο, παρά ως ένας ακόμη χρηστικός χώρος στέγασης μιας κρατικής υπηρεσίας.
Το μουσείο θα μπορούσε να αποτελείται από χώρους – τμήματα για κάθε ιστορική περίοδο της πόλης, ιδιαίτερα από τον μεσαίωνα και μετά. Με τη βοήθεια σύγχρονου οπτικοακουστικό υλικού θα δινόταν η δυνατότητα στον επισκέπτη να αποκτήσει μια συνολική εικόνα της εξελικτικής πορείας της πόλης μας, ακόμα και να περιηγηθεί σ αυτήν εικονικά σε άλλες εποχές. Μια μικρή βιβλιοθήκη θα μπορούσε να συσταθεί εντός του με όλα τα μέχρι σήμερα σχετικά συγγράμματα που την αναφέρουν.
Ως αρχείο θα συγκέντρωνε έγγραφα, κειμήλια, τεχνουργήματα, αντικείμενα, χάρτες, φωτογραφίες, και μαρτυρίες που θα ευρίσκοντο σε κρατικές υπηρεσίες, αρχεία, συλλογές, μουσεία, αλλά και που θα δωρίζονταν από δημότες της πόλης μας.
Στον προαύλιο χώρο του, με θέα τη θάλασσα θα δημιουργούνταν μία εξαιρετική γωνίτσα για καφέ.
Αγαπητοί συνδημότες! Σας προσκαλώ να στηρίξετε την ιδέα αυτή. Δεν πρέπει να αφήσουμε να χαθεί η ευκαιρία. Ας κάνουμε την υπέρβαση!
Ας μη προστεθεί στην ντροπή που κουβαλάμε τόσα χρόνια για τη μη αξιοποίηση του κάστρου-δασυλλίου μας ή ντροπή μιας σημαντικής παράλειψης.
Ο Δήμος μας πρέπει να επεξεργαστεί σύντομα την πρόταση αυτή και να προβεί σε όλες τις ενέργειες που απαιτούνται ώστε να δρομολογηθεί. Θα μπορούσε ακόμη και να προσφέρει κάποιο άλλο χώρο για μεταστέγαση των γραφείων του Δασαρχείου.
Εάν το τρίπτυχο αλσύλλιο-κάστρο-μουσείο υλοποιούνταν, θα αποτελούσε μια αξιόλογη πρόταση από κάθε σκοπιά, θα πρόσθετε το απαραίτητο στίγμα που λείπει από την πόλη μας και θα συνέβαλε στο να ακουστούμε παραπέρα.
Ηγουμενίτσα 23/3/2021